In een toespraak voor het Christelijk Sociaal Congres in Doorn leverde De Jonge donderdag stevige kritiek op het neoliberale denken – van maximale individuele vrijheid, weinig overheidsbemoeienis en een sterk geloof in de markt. ‘Het neoliberale mensbeeld en het ongebreidelde marktdenken zijn aan het eind van hun tijd’, aldus De Jonge, die tevens een van de kandidaten is voor het partijleiderschap van het CDA.

Juist verbondenheid is nodig om vergrijzing, klimaatverandering, globalisering en migratie het hoofd te bieden, stelt hij. ‘Zulke grote problemen kunnen als een splijtzwam werken. ‘We zien dat nu al. Bij discussies over het verhogen van de pensioenleeftijd stonden jong en oud recht tegenover elkaar. Bij discussies over klimaatverandering vliegen believers (mensen die geloven in klimaatverandering, red,) en non-believers elkaar dagelijks in de haren. En het bieden van opvang aan vluchtelingen zorgt voor felle demonstraties over en weer. Om als samenleving sámen te blijven en een antwoord te vinden op die grote problemen hebben we elkaar nodig.’

In de politiek was in de afgelopen decennia ‘het geloof in de zegeningen van de markt groot’, zei De Jonge. Dat werkt volgens hem niet altijd goed uit. Zo is in de wijkverpleging de marktwerking ‘doorgeschoten’. ‘Als je ’s ochtends langs een seniorenflat fietst, staan er vijf auto’s van vijf verschillende zorgorganisaties. Allemaal komen ze precies hetzelfde doen. Wat is daar de meerwaarde van?’

beschermende overheid

In zijn toespraak pleitte De Jonge voor een ‘nieuw verhaal’, waarin een ‘verbonden samenleving’ centraal staat. Onderdeel daarvan is een ‘beschermende overheid’, aldus de bewindsman en vicepremier.

Zo’n overheid heeft oog voor de zorgen van mensen over immigratie, globalisering, veiligheid en zorg. Ze voorkomt dat burgers die hulp nodig hebben, verstrikt raken in een oerwoud van regels. ‘Dat betekent soms dat we wetten aanpassen. Vaker betekent het dat we verschillende mensen aan elkaar knopen. En soms betekent het de regels gewoon even opzij schuiven.’

Verder bepleitte de CDA-bewindsman een herwaardering van waarden uit het christelijk-sociaal denken, zoals solidariteit, rentmeesterschap en barmhartigheid.

Wat dat betreft is er meer reden voor optimisme dan we soms denken, zei De Jonge. Aan de ene kant is er eenzaamheid onder veel ouderen, onverschilligheid en lomp gedrag tegen hulpverleners en leerkrachten. Aan de andere kant zijn we ook een land met ‘oneindig veel vrijwilligers en mantelzorgers’. ‘We willen ons echt wel voor elkaar inzetten. Ik denk dat het overgrote deel van Nederland hunkert naar een samenleving waarin mensen naar elkaar omkijken.’ <

bron: Nederlands Dagblad

foto: wikipedia