Geloof is meer dan een privékwestie.

Ik zocht naar de planken met levensbeschouwing en religie, maar die planken vond ik niet. Wel zag ik een afdeling mindfullnes en Oosterse levenswijze, maar Rebible lag er niet bij. Uiteindelijk heb ik het met hulp van een aardige winkelmeneer toch gevonden: op de afdeling esoterie.

Het is zo’n klein signaal dat geloof en levensbeschouwing niet meer thema’s zijn waar boeken op verzameld worden, waar in publieke zin interesse voor bestaat. Als je goed om je heen kijkt, dan zie je op dat vlak heel veel kleine signalen. Makkelijk over het hoofd te zien, tot een bepaalde grens bereikt is. En laat ik dat punt in deze column nou eens even groot maken.

Er lijkt sprake van een grote verlegenheid en onbegrip over de rol van religie en geloof in deze tijd. Verlegenheid bij gelovigen die tegen de tijdgeest van individualisme en rationaliteit in moeten uitleggen waarom zij ‘er nog in geloven’. 

Mensen die afgerekend wordt op religieuze uitwassen, op moeten opboksen tegen gedateerde beelden over kerk en religie. Of juist bevraagd worden hoe het nu precies zit met dat geloof, terwijl zij zelf de weg van zeker weten naar tastend zoeken hebben doormaakt. 

Onbegrip bij mensen die zich – al dan niet voorzien van trauma’s – ontworsteld hebben aan het juk van de kerk. Mensen die niet snappen hoe verstandige mensen (nog) ontvankelijk kunnen zijn voor het verhaal van Hij die was, die is en zal zijn.

Wij zien steeds vaker dat in het publieke en politieke debat geworsteld wordt met religie en politiek. De vrijheid van onderwijs, voltooid leven, medisch-ethische zaken, de programmering van de publieke omroepen, de bouw van moskeeën: we worstelen wat af over de thema’s geloof en politiek. Steeds vaker klinkt het adagium dat ‘geloof enkel een privézaak is’, de scheiding van Kerk en Staat absoluut. 

Onbekendheid en desinteresse over geloof als drijvende kracht in mensen, is gevaarlijk. Die waakvlam in mensen kan de samenleving niet alleen in de fik zetten, maar ook verwarmen. Geloof zien als een privé-kwestie, die geen eigen boekenplank in de winkel verdient, zal ons als samenleving nog duur komen te staan. Want het miskent iets menselijks, iets wat in ieder individueel mens leeft: de behoefte om betekenisvol te leven, zin te zoeken. We kunnen niet anders.