Kardinaal Godfried Danneels verdedigt in een interview dat hij gaf aan de Vlaamse krant “De Tijd” de opvatting dat het goed is dat de wetgever het homohuwelijk mogelijk maakt.. Een andere term ervoor vindt hij wel wenselijk: zoals aartsbisschop Léonard: ‘Noem het geen homohuwelijk, maar een homoverbintenis.’
Fragmenten uit het artikel in De Tijd
In Frankrijk worden al maanden massale betogingen gehouden tegen het homohuwelijk, dat inmiddels door het parlement is aanvaard. Woensdag werd daar het eerste wettelijke huwelijk ingezegend, zwaar beveiligd tegen betogers. Op de vraag wat hij vindt van de houding van zijn kerk in die discussie zegt Danneels: ‘U weet wat de Kerk zegt over die problemen, ik moet u daar geen tekeningetje bij maken. Maar ik vind het een positieve evolutie dat staten vrij zijn het burgerlijk huwelijk voor homo’s open te stellen als ze dat willen.’
Je mag een mens toch niet vereenzelvigen met z’n geaardheid?
De redenering gaat als volgt: ‘Je mag een mens toch niet vereenzelvigen met z’n geaardheid? Ik denk dat er binnen het denken van de kerk een duidelijke evolutie is. Ook tegenover mensen die suïcide plegen, bijvoorbeeld. Vroeger werd dat zodanig geviseerd dat je niet op een kerkhof begraven kon worden – dat kán natuurlijk niet, zulke zaken! Men is veel genuanceerder aan het denken over de persoon in z’n totaliteit dan zich blind te staren op het morele principe.’
Politiek gevoelig
Het homohuwelijk ligt momenteel politiek gevoelig in verschillende Europese landen. Het Britse parlement buigt zich over de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht. In Parijs komen honderdduizenden mensen op straat tegen het homohuwelijk. Negentien landen, waaronder België hebben het burgerlijk huwelijk al opengesteld; tientallen andere landen zullen de komende jaren volgen. Dat het wettelijk is, dat men het wettelijk legitiem kan doen, daar heeft de Kerk niks over te zeggen.
Danneels heeft een reputatie op de troepen vooruit te lopen. Zoals in 2004, toen hij het Vaticaan in rep en roer bracht door te verklaren dat iemand die seropositief is bij seks maar beter een condoom kan gebruiken. Over het homohuwelijk is hij duidelijk, zij het voorzichtig: ‘Het is positief als staten de relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht willen regelen, maar voor de kerk is het niet het echte huwelijk, tussen man en vrouw. Dus je moet een andere naam in het woordenboek plaatsen. Maar dat het wettelijk is, dat men het wettelijk legitiem kan doen, daar heeft de Kerk niks over te zeggen.’
Verbintenis
‘Wat Danneels zegt is opmerkelijk. Hij creëert hier een merkwaardige opening, want het instituut verzet zich momenteel tegen een burgerlijk huwelijk, dat ook seksuele relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht reguleert en legitimeert’, zegt Rik Torfs, hoogleraar kerkelijk recht en rector-elect van de KuLeuven. Paul Van Geest, hoogleraar kerkgeschiedenis en zijn collega aan de universiteit van Tilburg, relativeert. ‘Er is het door de New York Times gebrachte verhaal dat de huidige paus, Jorge Bergoglio, als aartsbisschop van Buenos Aires achter de schermen ijverde voor wettelijke rechten voor homostellen en voor de civil union, een strijd die hij verloor binnen de Argentijnse bisschoppenconferentie. De uitspraken passen in een kentering binnen het Vaticaan’.
Ook aartsbisschop André Léonard treedt Danneels bij. ‘Het standpunt van Danneels is ook dat van de aartsbisschop’, reageert Jeroen Moens, woordvoerder van het aartsbisdom. ‘Monseigneur Léonard heeft geen enkel probleem met een wettelijke verbintenis tussen homo’s. Maar hij wil het geen huwelijk noemen. Laat ons zeggen dat Monseigneur Léonard een homoverbintenis onderschrijft. Het huwelijk, dat gaat voor de Kerk over de complementariteit van man en vrouw. Zo’n complementariteit is onmogelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht.’
Danneels is met andere woorden niet de enige kerkelijke gezagsdrager die recent de hand reikte naar homostellen. Zo liet aartsbisschop Piero Marini, de door Benedictus XVI weggepromoveerde pauselijke ceremoniemeester, zich onlangs ontvallen dat ‘het tijd is om relaties tussen personen van hetzelfde geslacht te erkennen omdat veel stellen eronder lijden dat hun burgerrechten niet worden erkend.’ Soortgelijke woorden sprak begin dit jaar aartsbisschop Vincenzo Paglia, de voorzitter van de Pauselijke Raad voor het Gezin – voordat hij werd teruggefloten.