-
door Frans Wijnands –
Deze maand is het alweer een jaar geleden dat paus Benedictus XVI volslagen onverwacht zijn terugtreden aankondigde en – later in februari vorig jaar – ook effectief aftrad. Zijn besluit was een combinatie van ‘een spirituele ervaring’, van dappere nuchterheid en bewonderenswaardige zelfkennis. Benedictus vond zich te oud om nog krachtdadig leiding te geven aan de rk-kerk. ‘Hij heeft van die beslissing nooit spijt gehad: niet tegenover God, de kerk of zichzelf’, aldus mgr. Georg Gänswein, indertijd secretaris van paus Ratzinger en nog steeds zijn rechterhand.
Sinds vorig jaar februari is de emeritus-paus uit het openbare leven verdwenen. Er is sinds zijn aftreden slechts een handvol foto’s van hem gepubliceerd. De meest aangrijpende waren die van zijn ontmoetingen met zijn opvolger, paus Franciscus I. Twee levende pausen op één foto, het blijft ook na een jaar nog steeds een wonderlijk beeld.
Ze zijn al een jaar goede buren, wonen geen van beiden in het pauselijk paleis, maar in eenvoudige behuizingen in de Vaticaanse tuinen. Paus Franciscus koos het Vaticaanse gastenverblijf Santa Marta als woonstek; zijn voorganger verblijft in het kleine Vaticaanse klooster Mater Ecclesiae. ‘Niet echt in de wereld’, aldus mgr. Gänswein, ‘maar nog wel midden in de Kerk’. En zeker niet ge-isoleerd of als een kluizenaar in een streng convent.
De Vaticaanse woordvoerder, de Jezuïet pater Federico Lombardi, vertelde dezer dagen iets(je) meer over hoe emeritus-paus Benedictus zijn dagen slijt. Natuurlijk, fysiek net als elke andere bejaarde: rustigjes aan. Maar met een levendige geest, vol levenslust ‘ en hij heeft zijn glimlach geen moment verloren’. Benedictus leest, schrijft en studeert nog dagelijks, maakt wandelingen en speelt veel piano, vooral Mozart, zijn lievelingscomponist. En ontvangt gasten met wie hij graag in discussie gaat.
Pater Lombardi noemde Benedictus ‘il Grande Anziano’, ‘de Grote Ouderling’, die sereniteit en spiritualiteit uitstraalt. ‘Het is een voorrecht om bejaarden in je omgeving te hebben die hun wijsheid willen delen en doorgeven aan de nieuwe generaties’.
De twee pausen hebben een hartelijke, solidaire relatie. Benedictus bemoeit zich niet met (het beleid van) zijn opvolger. Hij kan hem alleen helpen door gebed, aldus Lombardi. En natuurlijk door uitwisseling van gedachten en meningen. De beide pausen ontmoeten elkaar regelmatig, ‘of ze schrijven elkaar, telefoneren met elkaar’. ‘In grote saamhorigheid’, aldus pater Lombardi.
franswijnands@telenet.be