De Bijzondere Bisschoppensynode in Rome nadert haar einde.
Onze correspondent Frans Wijnands houdt de vinger aan de pols.
Synodedocument moet katholieke families bemoedigen
Tegenstellingen groter dan wordt toegegeven
-
door: Frans Wijnands =
Christus moet weer centraal komen staan in het katholieke gezin, als inspirerende bron voor een evenwichtig gezinsleven. En het slotdocument van de bijzondere bisschoppensynode van de rk-kerk over Evangelisatie en Gezin moet daarom op de eerste plaats een bemoediging zijn voor de katholieke families in de hele wereld. Dat is een belangrijke boodschap die twee weken lang door alle plenaire- en werkgroepvergaderingen op de bijzondere kerkvergadering doorklonk.
Maar niet minder prominent was het voornemen om te zoeken naar meer aangepaste pastorale zorg en barmhartigheid voor groepen die nu nog in de marge van de Kerk leven. De Argentijnse aartsbisschop Victor Manuel Fernandez (hij is op theologisch gebied een vertrouwensman van paus Franciscus) zei daarover eerder deze week in een kranteninterview dat de grote meerderheid van de synodedeelnemers wel degelijk – binnen de Leer – wil, dat er veranderingen komen in de kerkelijke omgang met bv gescheidenen en homoseksuelen. Volgens mgr. Fernandez moet de Kerk naar nieuwe wegen zoeken, zodat deze groepen zich – ondanks hun problemen – ten volle opgenomen voelen in de geloofsgemeenschap.
unanimiteit is een utopie
Dit weekeinde wordt die synode over Evangelisatie en Gezin in Rome beëindigd. Zaterdag, misschien pas zondag, is het einddocument klaar; later dan verwacht. Elf kardinalen en bisschoppen werken er op dit moment nog aan. Eergisteren nog voegde de paus twee kardinalen aan de redactiecommissie toe, onder wie de Zuid-Afrikaanse kardinaal Wilfrid Fox Napier. Zij verwerken de conclusies, suggesties en opmerkingen die de afgelopen week gemaakt zijn in de tien kleine gespreksgroepen waarin de 250 synode-deelnemers waren opgedeeld. Hun opdracht was om het tussenrapport – na de eerste synode week opgesteld door de Hongaarse kardinaal Peter Erdö – van kritische, maar constructieve kanttekeningen te voorzien, zodat er uiteindelijk een slotdocument komt waarin zich het overgrote deel van de synode-deelnemers zich kan vinden. Want unanimiteit is een utopie.
Sinds begin deze week is er vanuit de synode kritiek geoefend op de gang van zaken en op de vermeende onevenwichtigheid van de berichtgeving naar buiten: te veel aandacht voor marginale kwesties, te weinig aandacht voor de katholieke families in nood, in de hele wereld.
Kritiek
Kardinaal Erdö heeft, bijgestaan door het presidium van de synode, zijn tussenrapportage verdedigd en benadrukt dat het een werkdocument was, geen eindconclusie. Een doorsnee-samenvatting van de meer dan 300 schriftelijke en mondelinge bijdragen van de synode-deelnemers. Hij vindt het logisch dat er dus ook tegenstellingen zijn, verschillende meningen. Dat betekent nog geen machtsstrijd. zegt kardinaal Erdö.
Maar het wordt steeds duidelijker dat verschillende gespreksthema’s in een theologisch duel worden getrokken. Die tegenstellingen zijn zichtbaar geworden omdat synodedeelnemers links en rechts openhartige interviews geven en hun kritiek op deelnemers niet langer binnenskamers spuien, maar via de media.
Opvallend was de reactie van de Amerikaanse kardinaal Raymond Burke die de paus met zoveel woorden uitdaagde om snel een einde te maken aan de verwarring die er volgens hem in de synode is ontstaan over discussiethema’s als homohuwelijken en het ontvangen van de communie door gescheiden en hertrouwde gelovigen. De Australische kardinaal George Pell, een van de adviseurs van de paus, noemt die discussie ‘het topje van een ijsberg’. ‘In hun ijver om barmhartig te zijn willen sommigen de katholieke leer over huwelijk, echtscheiding en gelijkgeslachtelijke samenlevingsvormen vrij en radicaal veranderen. Waar dat toe leidt zien we bij andere christelijke geloven’.