Inspiratiebron maakt het verschil
“De Week van het katholiek onderwijs moeten jullie erin houden”, zegt een directeur van een basisschool. “Het is voor katholieke scholen een laagdrempelige manier om hun identiteit zichtbaar te maken. Bovendien komt het er niet bij, maar kunnen we het goed inpassen in het lopende programma.” “We zijn het hele jaar een katholieke school, maar het biedt je een goed aanknopingspunt om dat te benadrukken”, zegt ook een docente godsdienst/levensbeschouwing van een middelbare school.
Praktische invulling van de identiteit
Vorige week vond onder de vlag van de Nederlandse Katholieke Schoolraad voor de tweede keer de Week van het Katholiek Onderwijs plaats. Centraal dit jaar stond het thema ‘Kiezen voor elkaar’. Alle (mede-)katholieke scholen in het primair en voortgezet onderwijs hebben in september lesbrieven ontvangen rond de figuur van Sint Maarten, die bij uitstek liet zien wat kiezen voor elkaar betekent. Voor zover bekend zijn er vele tientallen scholen geweest die gebruik hebben gemaakt van de lesbrieven, maar zeer waarschijnlijk meer. Binnenkort volgt een enquête. “De lesbrieven zijn ook voor leerkrachten die nauwelijks of geen relatie met de katholieke traditie hebben, die we natuurlijk ook hebben, heel geschikt. Eén reageerde, voor het eerst, heel enthousiast”, vertelt een basisschooldirecteur. “Wij doen mee omdat we met alle groepen aan hetzelfde thema kunnen werken en het een praktische manier is om met identiteit bezig te zijn”, vertelt weer een andere directeur van een basisschool.
Solidariteitsacties
Het thema van de Week ‘Kiezen voor elkaar’ en de figuur van Sint Maarten slaan goed aan. Misschien ook wel omdat paus Franciscus het zo nadrukkelijk opneemt voor mensen in armoede, vluchtelingen, daklozen. Zijn naam valt geregeld in de week. In een les op een middelbare school vraagt een van de leerlingen om die reden of de katholieke kerk er alleen voor de armen is. De vertegenwoordiger van het bisdom die de les verzorgt, antwoordt dat de kerk voor de armen opkomt, maar dat dat niet betekent dat rijken niets in de kerk te zoeken hebben. “Zij hebben toch juist heel veel te geven”, zegt een leerlinge van een basisschool in Hillegom in een les over Sint Maarten. De school heeft met vier andere scholen een solidariteitsactie voor de voedselbank georganiseerd. Zij zijn niet de enigen. Weer andere scholen hebben zelf of in samenwerking met de parochie een Sint Maartensviering, zoals in Heerlen waar kinderen, ouders en grootouders van de St. Martinusschool massaal samen komen in de gelijknamige kerk en een Sint Maartenstocht lopen eindigend met het ontsteken van een Sint Maartensvuur. Het is voor deze school het hoogtepunt van het schooljaar.
Verbind de waarden met het verhaal
‘Leren, dienen en vieren’ zijn wezenlijke kenmerken van een katholieke school, zegt de NKSR. Leren over godsdienst en geloof, dienen in de vorm van een maatschappelijke stage, goede doelenprojecten of een project met het verzorgingshuis, vieren om mee te doen, te herdenken en gemeenschap te realiseren. Al die elementen kwamen in de Week van het katholiek onderwijs aan bod, samen of apart. In de aanloop naar de week bezochten we veelal scholen die bovendien vertellen hoe ze een verbinding leggen tussen de gekozen waarden vanuit de katholieke traditie, hun visie en de vormgeving van het onderwijs.
Veel gekozen waarden zijn ‘vertrouwen’, ‘solidariteit’, ‘respect’, maar ook ‘verwondering’ en ‘vergevingsgezindheid’. Die verbinding maken blijkt voor veel andere scholen nog niet zo gemakkelijk. Ook de vraag naar wat er zo katholiek is aan die waarden, komt regelmatig terug. Behalve dat waarden als verwondering en vergevingsgezindheid wel specifiek christelijk zijn, “is het de inspiratiebron die het verschil maakt”, zegt een directeur van een basisschool op een dialoogavond met ouders. Op dat vlak blijkt een grote behoefte te zitten: “De waarden en de identiteit zijn wel voelbaar, maar de verbinding met het verhaal ontbreekt vaak”, zegt een ouder en mag dus explicieter gemaakt worden. En dus ook de link met de katholieke kerk. “Een bezoek aan de kerk vinden kinderen reuze interessant”, meent een ouder. “Probeer waar het kan samen te werken.”
(Bron: Arsacal.nl/blog mgr. Hendriks; met toestemming doorgeplaatst. Op de foto: Hans van Bemmel ofm voor de klas; foto Flickr/Paul)