door Henk Degen
Henk Degen, diaken en gedurende vele jaren hoofd (officiaal) van de kerkelijke rechtbank van het Bisdom Den Bosch, kent pastoor Mennen uit Oss uit zijn studietijd.
Degen heeft enkele weken geleden een brief geschreven aan Mennen als antwoord op zijn uitlatingen in de pers bij gelegenheid van de installatie van bisschop De Korte. Degen nodigt hem uit zijn kwetsbare kant ook eens te laten zien. Tot op heden heeft Mennen niet gereageerd. Daarom heeft Henk Degen besloten de brief te publiceren en vandaag is een verkorte versie van de brief in het Brabants Dagblad verschenen.
Hier volgt de volledige tekst van de brief van Degen.
Beste Cor,
Recentelijk heb je een aantal zorgen uitgesproken, met name rond het optreden van paus Franciscus en het aantreden van bisschop Gerard de Korte als de nieuwe herder voor het bisdom den Bosch. Sta mij toe een aantal kanttekeningen te plaatsen bij jouw kritische bemerkingen.
1 De Exhortatie Laetitia Amoris zou volgens jou een vrijbrief kunnen zijn om hertrouwde gescheidenen onvoorwaardelijk tot de Communie toe te laten. En daarmee de onontbindbaarheid van het huwelijk onderuit halen. Ik wijs je op de uitmuntende beschouwing van bisschop Jan Hendriks, die onlangs als kerkjurist heel genuanceerd deze materie heeft beschreven. Je zorg is onterecht. Er wordt in Laetitia Amoris niet getornd aan de onontbindbaarheid, en de pastorale ruimte die reeds lang bestond om in individuele situaties hertrouwde gescheidenen tot de Communie toe te laten blijft ongewijzigd bestaan. Je weet dat dit onder meer mijn aandacht had als Hoofd van de Kerkelijke Rechtbank van den Bosch. Een voorbeeld daarbij. Er waren en zijn situaties waarin de ongeldigheid van een huwelijk in morele zin dient te worden erkend, maar volgens de strikte voorwaarden van de procesregels niet te bewijzen viel/valt. Binnen het Forum Internum was dat voor biechtvaders aanleiding om onder bepaalde condities toelating tot de Communie toe te staan.
Ook blijft het woord van Paulus van kracht: eenieder onderzoeke zichzelf of hij/zij zich waardig acht. Immers, als alleen mensen zonder zonde te communie zouden mogen gaan, zou niemand meer mogen gaan. En hoe kun je als voorganger bepalen wie van de kerkgangers de Comminie geweigerd zou moeten worden. Dat is onuitvoerbaar. Zo heb je zelf ook al eens betoogd.
2. Deze Paus zou dictatoriaal optreden en manipulerend bezig zijn. Bij het eerste , het “dictatoriale”, zou ik de associatie willen maken, dat Paus Fraciscus inderdaad in bepaalde omstandigheden zegt waar het op staat. Zoals ook jij bij uitstek doet. Hij heeft in zijn eerste toespraak voor Kerstmis ( 2013) enkele kardinalen onomwonden de oren gewassen. Deze Paus werd immers geroepen om aan bepaalde misstanden en corruptie juist binnen de Curie een einde te maken. ( lees het boek ” De Kruistocht” , Paus Franciscus en zijn geheime strijd tegen corruptie in het Vaticaan, Gianluigi Nuzzi). Zo is hij ook fel te keer gegaan regen de Maffia. Ik vind dat moedig. En dan het manipuleren…als dat betekent, op slinkse wijze je eigen zin doordrijven, herken ik dat geenszins bij deze Paus. Hij is een open boek, en zegt waar hij voor staat. Als manipuleren ook betekent met je handen doen wat je te doen staat, zie ik voor mij het beeld van een knielende paus, die de voeten wast van gevangenen en ontheemden, vrouwen en mannen. Zie ik voor mij de handen die tekeningen vasthouden van kinderen uit het vluchtelingenkamp en tranen in zijn ogen van waarachtig verdriet. Zie ik handen die bloemen in zee laten vallen als eerbetoon aan de verdronkenen bij Lampedusa.
3. Dan je zorg bij het aantreden van Bisschop de Korte. Hij zou te veel spreken over bruggen bouwen. Maar is er een beter compliment denkbaar voor een Bisschop, die Pontifex is, letterlijk bruggenbouwer.?
Cor, ik heb je dit geschreven van hart tot hart, vanuit de wapenspreuk van John Henry Kardinaal Newman ” Cor ad Cor loquitur” ,het ene hart spreekt tot het andere hart. Ik mag jou al kennen als studiegenoot vanaf 1958. We studeerden op dezelfde dag af in Leuven in het Kerkelijk Recht, jij een uur voor mij. Ik heb je leren kennen als iemand met humor, en je speelt een rol als Defensor Fidei, verdediger van het Geloof. Getuige ook je wapenspreuk ” Cui resistite” weerstaat hem (het duivelse kwaad) fortes in fide, sterk in het geloof. Ik weet dat onder deze strijdbare Cor een heel kwetsbare Cor schuilgaat, die immens heeft geleden toen zijn twee beste priestervrienden binnen enkele jaren na jullie wijding het ambt verlieten. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken, dat je ter zelfbescherming daarna een schild ter hand hebt genomen, waarmee je nu te vuur en te zwaard in de aanval gaat. Je was altijd al in gevecht met de autoriteiten, die het in je ogen altijd verkeerd deden. Ik zou zo graag die andere, meer kwetsbare Cor willen horen, het lam achter de leeuw. Ik zou je zo graag eens horen spreken als echte pastor over het waaien van de Geest. Bijvoorbeeld in deze Pinkstertijd over die mooiste hymne van onze Kerk, Veni Sancte Spiritus. O Lux beatissima, reple cordis intima tuorum fidelium. Kom Heilige Geest, o allerzaligste Licht, vervul met uw Liefde de harten van uw gelovigen.
Pax et Bonum, beste Cor, Vrede en alle Goeds
Je studie-genoot diaken Henk Degen