column
door Frans Wijnands –
Trump is het op tal van punten hartgrondig oneens met de rooms-katholieke kerkleider. Trump houdt van bevelen geven, niet van discussies. Hij luistert alleen naar zichzelf en als hij ergens niet tegen kan dan is het tegen kritiek of wijze raad. Compromissen zoeken vindt hij tijdverlies: Trump is nu eenmaal de beste en heeft altijd in alles gelijk, vindt ‘ie zelf…
Het zal de 24ste mei wel uitdraaien op een beleefd gesprekje tussen paus en president, achter gesloten deuren. En na afloop zal Trump zelfvoldaan de hele wereld rondtwitteren dat het een goed gesprek was en dat die paus ‘a good man’ is. Maar Donald Trump moet je nooit geloven.
Wat heeft Trump dan toch doen besluiten op zijn logistiek omslachtige Midden Oosten/ Europareis alsnog even bij de paus op de koffie te gaan, om half negen ’s morgens? Zeer waarschijnlijk omdat Witte Huis-strategen – of wie daar voor door gaan – , en vooral vrouw en kinderen een bezoekje aan het Vaticaan hebben aangemoedigd.
Donald Trump komt in feite uit ijdelheid en nieuwsgierigheid naar de paus. Hij beschouwt dat bezoek – en bijbehorende foto’s – als een onbetaalbare publiciteitsstunt. Want hij heeft verder niks met de rooms-katholieke kerk. Hij doet zich, als het zo uitkomt, geloviger voor dan hij in feite is. Nu etaleert hij zich als de eerste Amerikaanse president die in één reis bij de drie hoofdgodsdiensten in de wereld langs gaat: bij moslims in Saoedie-Arabië, bij Joden tijdens zijn stop in Israël en bij het rooms-katholieke hoofdkwartier in Rome.
Dat religieus-getinte aspect van zijn reis wordt door het Witte Huis verkocht als een vredesboodschap, als respect voor anders-gelovigen, als een bijdrage van Trump om mensen te verenigen, in plaats van te scheiden. Schijnheiliger en onoprechter kan het niet. Of jawel, toch: toen hij vorige week bejubeld werd op de Liberty University in Virginia, de grootste privé-protestantschristelijke universiteit van de Verenigde Staten, met uitspraken als: ‘in Amerika aanbidden we niet de regering, maar God’.
Nou zijn ze in het Vaticaan wel wat gewend. Ze kijken niet op van een hoge gast die nooit een prijs voor fatsoenlijk maatschappelijk gedrag zal krijgen. Dat Trump drie keer getrouwd is geweest, ach, zulke dingen nemen ze in het Vaticaan even voor lief. Per slot van rekening hebben ze ook jarenlang met de schuinsmarcheerder Silvio Berlusconi zaken moeten doen. Op z’n tijd is ook het Vaticaan niet vies van diplomatiek handjeklap: er wordt over het hart gestreken en een oogje dicht gedaan als regeringsleiders tegen abortus en euthanasie zijn. Zolang ze voorvechters zijn voor de onvoorwaardelijke verdediging van het leven zeurt niemand in het Vaticaan over hun moreel allesbehalve prijzenswaardige gedrag.
De paus heeft Trump openlijk onchristelijk gedrag verweten vanwege zijn plannen voor een muur op de Mexicaanse grens: ‘een christen bouwt bruggen, geen muren’, aldus Franciscus op de terugvlucht van zijn reis naar Mexico, begin vorig jaar. Van zulke opmerkingen wordt Trump erg kwaad. Tel daarbij de kritiek van de rk-kerk op zijn immigratiepolitiek in het algemeen, op zijn desinteresse voor klimaatbeheersing, op zijn minachting voor natuur en milieu, op zijn harteloze bezuinigingen in gezondheidsvoorzieningen en het onderwijs, dan is het wel duidelijk waarom Trump aanvankelijk niet stond te springen om de paus te ontmoeten. Franciscus predikt barmhartigheid en naastenliefde, maar dat vindt Trump geen opdracht voor een regering. Goed zijn voor je naasten doe je maar in je eigen vrije tijd.
Donald Trump heeft zijn verkiezing mede – en niet voor een niet onbelangrijk deel – te danken aan blanke christenen in de VS. Vooral evangelicals, protestanten, maar ook rooms-katholieken. Er zijn bisschoppen die Trump openlijk bekritiseren over zijn immigratiebeleid, anderen zijn weer blij met zijn standpunt over anti-abortus en anti-euthanasie. Maar veel christenen hebben dan wel weer een probleem met de doodstraf.
Trump heeft nu een decreet ondertekend voor meer religieuze vrijheid in de VS. Zo mogen – als het Congres instemt – religieuze verenigingen weer politieke uitspraken doen en op religieuze gronden weigeren om mee te werken aan anti-conceptiepreventie. Dat was sinds 1954 verboden. Zo predikt Trump enerzijds vooruitgang maar draait hij tegelijkertijd de klok terug.