Nog veel werk te doen m.b.t serieus nemen van vrouwen
.jpg)
– door Frans Wijnands, correspondent Rome –
Kritisch geluid steeds minder mogelijk
In een brief aan paus Franciscus zegt de oprichtster en hoofdredactrice, prof. Lucetta Scaraffia, dat zij een toenemend wantrouwen voelt van de nieuwe leiding van de Osservatore en vanuit het Vaticaan. Meer en meer mannen willen volgens haar de regie overnemen en bepalen wat er in de bijlage moet of mag komen, waarbij vooral naar gezagsgetrouwe medewerkers wordt gezocht. Vrij vertaald zegt Scarrafia dat er voor een afwijkend, laat staan kritisch geluid in het vrouwenmagazine geen plaats meer is. De sinds kort aangetreden nieuwe hoofdredacteur van de Osservatore Romano ontkent dat en zegt dat de bijlage nog steeds onafhankelijk gemaakt kan worden, al moet er wat het budget betreft wel gelet worden op de algemene bezuinigingsopdracht vanuit de Vaticaanse Curie.
Buitenbeentje
Lucetta Scaraffia is een strijdbare vrouw die graag in debat gaat en allesbehalve gehoorzaam is aan wie of wat dan ook. Ze is nu 70, twee keer gescheiden, drie keer getrouwd, hoogleraar Eigentijdse Geschiedenis aan de Sapienza, een gerenommeerde universiteit in Rome. Zeven jaar geleden vroeg paus Benedictus XVI haar om een maandelijkse vrouwenbijlage bij de Vaticaanse krant te maken. De toenmalige hoofdredacteur had daar geen moeite mee en ook paus Franciscus heeft nooit laten merken of weten van de bijlage af te willen. Maar vorig jaar werd de complete voorlichtings- en media-afdeling van het Vaticaan overhoop gehaald. Op vrijwel alle posten werden nieuwe mensen benoemd, allemaal Italiaanse leken.
Onverschilligheid bij prelaten
Prof. Lucetta Scaraffia maakte de maandelijkse bijlage met een tiental medewerksters, in redactionele onafhankelijkheid van de Osservatore. Dat is de spreekbuis van het Vaticaan en dat wilde Lucetta Scaraffia vooral niet zijn. In haar redactionele vrijheid koos ze bij voorkeur voor gevoelige onderwerpen, allemaal gebaseerd op de rol van de vrouw in de rk-kerk.
Ze werd als het ware gedoogd. Maar niet aangemoedigd, laat staan geprezen. Integendeel. Ze constateert nu een toenemend wantrouwen vanuit het Vaticaan. Wat overigens niet als een verrassing voor haar komt. Een paar jaar geleden vertelde ze in kleine kring over haar werk en ervaringen, over de machocultuur in het Vaticaan, over de ronduit vrouwvijandelijke houding van een groot aantal prelaten. ‘Ik heb toen een kardinaal eens gevraagd of hij de bijlage ‘Vrouwen Kerk Wereld’ kende en zijn antwoord maakt me nog boos: ‘Ja, die ken ik wel ; mijn secretaresse leest hem’. Scaraffia vond het een typerende onverschilligheid en dat is – alle goede woorden van de paus voor meer aandacht voor de vrouw ten spijt – nog steeds zo.
De druppel
Het recente rapport over het misbruik van nonnen door geestelijken kreeg in de Vrouwenbijlage uiteraard ruim aandacht. Maar van dat soort publicaties is men in het Vaticaan absoluut niet gediend. Vrouwen hebben in de kerk nog steeds uitsluitend een dienstbare rol; van non tot huishoudster. Hun mening telt niet. Terwijl vrouwen als Scaraffia, maar ook protesterende nonnen, smeken en eisen om gehoord te worden, om hun mening te mogen geven.
Zo liet Scaraffia in haar Vrouwenbijlage nonnen aan het woord die vertelden over hun werk voor (hoge) geestelijken. ‘Bij het ochtendkrieken opstaan en de godganse dag ploeteren: poetsen, koken, strijken en pas gaan slapen als het avondmaal was afgeruimd’. Zonder passende beloning en vooral zonder teken van waardering. Voetvegen; zelfs het woord slavernij viel toen.
Recent nog werd op een Vaticaans congres ter gelegenheid van Wereldvrouwendag de voormalige Ierse president Mary McAleese als spreekster geweigerd omdat ze te kritisch zou zijn. De rk-kerk houdt niet van kritiek en al helemaal niet als van die van vrouwen komt. Prof. Lucette Scaraffia wilde dáárom juist een kritisch blad maken waarin de stemmen van vrouwen klinken.
Is er een toekomst?
Alleen een nadrukkelijk wens van paus Franciscus om door te gaan met haar werk kan Scaraffia en haar redactie wellicht overtuigen om het ingediende ontslag in te trekken. Als dat verzoek er niet komt zal de Vrouwenbijlage voortaan gemaakt worden onder directe supervisie van de hoofdredactie van de Osservatore en dan wordt het een braaf bijvoegsel dat de moeite van het lezen nauwelijks nog waard zal zijn.
franswijnands@kpnmail.nl
foto scaraffia huffingtonpost.it