Niet iedereen die deelneemt aan de synode over synodaliteit is blij met de methode die wordt gehanteerd.
De sfeer van algemeen enthousiasme die de synodevergadering over de toekomst van de Kerk, die nu in het Vaticaan plaatsvindt, lijkt te bepalen moet ook met enige argwaan bekeken worden. De afgelopen dagen zijn er een aantal afwijkende stemmen naar voren gekomen tijdens de bijeenkomst van 4 tot en met 29 oktober, waarbij 365 synodevaders en -moeders, waaronder paus Franciscus, bijeenkwamen.
Door Loup Besmond de Senneville | Vaticaanstad, voor La Croix International
Tijdens de sessies – die besloten zijn – hebben een aantal deelnemers duidelijk hun twijfels geuit over de gehanteerde methode. Ze hebben hun zorgen geuit tijdens de ‘vrije interventies’ in de plenaire vergaderingen, tijdens de kleine groepsgesprekken aan de ronde tafels verspreid over de Paulus VI-audiëntiezaal, en nog meer tijdens de koffiepauzes.
‘Het niveau is flink gedaald’
Dit geldt in het bijzonder voor sommige leden die eerder een synode meemaakten en die erop wijzen dat het voornaamste probleem is dat de theologie tijdens de discussies wordt verwaarloosd. De methode die door de organisatoren is geïntroduceerd: het ‘gesprek in de geest’ , vereist dat synodeleden vanuit hun persoonlijke ervaringen spreken, in plaats van hun bijdrage te plaatsen in het kader van de belangrijkste theologische concepten – kortom, het is ervaring boven ideeën.
“Het niveau is flink gedaald”, klaagde een synodevader, die er zich niet neerlegt. Hij zei dat hij zich ‘beperkt’, zelfs ‘geïnfantiliseerd’ voelt.
Dit geldt des te meer omdat de interventies van de deelnemers beperkt zijn tot vier minuten, zowel in kleine groepsdiscussies als tijdens de plenaire vergaderingen. Vanaf het begin is vrijwel iedereen binnen de limiet gebleven. Maar enkelen hebben dat niet gedaan en een bel herinnerde hen eraan herinnerd dat hun tijd om was. Ze zeiden dat die beperking van vier minuten het onmogelijk maakt een theologisch verantwoorde bijdrage te brengen.
In ieder geval leken de weinige theologen die sinds het begin van de synodevergadering hebben gesproken – zoals de Duitse kardinaal Gerhard Müller en de Italiaanse aartsbisschop Bruno Forte – niet het enthousiasme van de mensen te wekken. Dat geldt ook voor kardinaal Marc Ouellet, die van de gelegenheid gebruik maakte om zijn werk over de theologie van het priesterschap te promoten.
“De toespraken van de theologen zijn behoorlijk saai”, aldus een lid dat voor het eerst deelneemt aan de synode.
Applaus en irritatie
Critici binnen de Synodevergadering zeggen dat een tweede probleem is dat de nadruk op emotie wordt gelegd. Vanaf het begin bestonden de voorbereide bijdragen door talrijke persoonlijke getuigenissen, die soms dramatische situaties beschreven.
Dat was het geval met een Spaanse leek en voorzitter van een vereniging voor mensen met een handicap, die namens dit hele deel van de samenleving sprak, dat volgens hem onvoldoende geïntegreerd was in de Kerk. Dan was er een jonge vrouw die op ontroerende wijze uitlegde dat haar lesbische zus zelfmoord had gepleegd nadat ze door de kerk was afgewezen. Ook het jongste lid van de vergadering – slechts 22 jaar oud – kreeg het woord. Nadat ze hadden gesproken, kregen ze allemaal een warm applaus. En dat applaus zorgde ervoor dat sommige mensen in de vergadering behoorlijk geïrriteerd raakten.
“Het zijn allemaal getuigenissen en emoties”, zei er een. “Maar daar gaat ons geloof niet over. Jezus accepteert iedereen, maar roept mensen op tot bekering. Tegen de overspelige vrouw zegt hij: ga en zondig niet meer.”
Dezelfde critici hebben ook geklaagd over een focus dat al te zeer op de westerse benadering was gericht, zozeer zelfs dat thema’s die te maken hebben met de seksuele moraal en mensen die ‘gewond’ zijn door de Kerk (een term die gebruikt wordt in het werkdocument van de vergadering) de neiging hebben te domineren – zoals bij de middagbesprekingen op donderdag 12 oktober.
“Na zo’n vijftien bijdragen moesten er nog zo’n veertig volgen. Een paar dagen eerder, toen we het over de oecumene hadden, waren dat er niet meer dan tien!”, zo meldde een deelnemer.
Afstand nemen
Een derde teken van spanning is de duidelijke weigering van sommige deelnemers om aan het proces deel te nemen. In ieder geval één deelnemer verliet afgelopen vrijdagmiddag 13 oktober zijn tafel, voordat de discussies zelfs maar waren begonnen. Zijn reden? Hij realiseerde zich dat het bekend was dat een deelnemer in zijn kleine groep standpunten verdedigde die radicaal tegengesteld waren aan de zijne.
Dit kan een op zichzelf staand incident zijn geweest, maar het is een teken dat het niet allemaal van een leien dakje gaat op deze synodevergadering.
Read more at: https://international.la-croix.com/news/religion/discordant-voices-inside-the-synod/18524
beeld: Vatican Media