In de Vaticaanse archieven is een brief uit 1942 gevonden waarin paus Pius XII werd ingelicht over het bestaan van nazi-vernietigingskampen. Ook bleek er een dolk met een hakenkruis in het pauselijk appartement te hebben gelegen. Werpen nieuwe onthullingen uit het Vaticaan nieuw licht op de rol van paus Pius XII tijdens de oorlog?
door Hendro Munsterman in het Nederlands Dagblad
De brief werd op 14 december 1942 geschreven door Lothar König (1906-1946). Deze jezuïet was actief in het Duitse verzet. Hij schreef de brief naar een andere Duitse jezuïet, Robert Leiber, de privé-secretaris van paus Pius XII. De in het Duits opgestelde brief spreekt over ‘tot zesduizend mannen, voornamelijk Polen en Joden, die dagelijks om het leven komen in de ovens’ van Belzec, een concentratiekamp in het huidige Oekraïne, maar dat toen in Polen lag. In Belzec vonden tijdens de nazibezetting 500.000 Joden de dood.
In de brief, schrijft de jezuïet zich te baseren op een goed geïnformeerde katholieke bron die deel uitmaakt van het verzet. Hij schrijft ook dat ‘de informatie over Auschwitz en Dachau klopt’, een aanwijzing dat er eerder correspondentie tussen beiden is geweest.
uitroeiing
De Vaticaanse archieven over het pontificaat van Pius XII, die van 1939 tot 1958 over de Rooms-Katholieke Kerk regeerde, staan sinds maart 2020 open voor historisch onderzoek. Het is de Vaticaanse archivaris Giovanni Coco die de brief in het Vaticaanse archief vond en haar zaterdag in de Italiaanse krant Corriere della Sera publiceerde. Zij toont volgens hem ‘dat Pius XII van de Duitse Katholieke Kerk exact en gedetailleerd nieuws ontving over misdaden die tegen Joden werden gepleegd’.
Maar uiteindelijk brengt de nu openbaar gemaakte brief weinig nieuws. Het was al bekend dat het Vaticaan in de laatste maanden van 1942 via verschillende kanalen informatie kreeg over nazi-gruwelen die de uitroeiing van ‘het Joodse ras’ op het oog hadden. Een onbeantwoorde vraag is of Pius XII, die vloeiend Duits sprak, de brief ook zelf in handen heeft gehad.
Zeker is wel dat tien dagen nadat de brief verstuurd werd, Pius XII zijn beroemde kersttoespraak hield. Daarin zei hij dat ‘honderdduizenden mensen buiten hun schuld om, soms alleen al vanwege hun nationaliteit of afkomst, gedoemd zijn tot de dood of geleidelijke aftakeling’.
lees het volledige artikel in het Nederlands Dagblad
beeld: https://jonet.nl/