Sinds kort hebben we thuis een abonnement op Netflix. Televisie via de computer en on demand: met keuze uit een enorm aanbod van films en series. Deze week zag ik de nieuwe film ‘Don’t look up’. Ik vind het een aanrader. Niet per se door het goede acteerwerk. Ook niet door de bekende acteurs Leonardo DiCaprio (47) en Jennifer Lawrence (31). Maar door de actualiteit van het thema.
Volgens officiële cijfers van de streamingdienst is de film de derde populairste film ooit. Ook bij klimaatwetenschappers.In de film ontdekken een student en professor in de astronomie een komeet die over zes maanden op de aarde zal neerstorten en alle leven zal vernietigen. De berekeningen kloppen, maar het lukt hen niet het publiek te bereiken en de informatie over te brengen, zodat het gevaar kan worden afgewend.
Het publiek ziet het verhaal over de komeet simpelweg als ‘een mening of idee’. Uiteindelijk blijkt zelfs de waarschuwing voor een inslaande komeet een middel voor politici om de eigen populariteit en positie te versterken. Via het nieuws, slogans, en social media worden burgers gemanipuleerd en aangezet tot blinde steun voor de leider -president- en tot haat en geweld richting tegenstanders. Een sterk beeld is een partijbijeenkomst van de president die haaraanhangers de slogan ‘don’t look up’ (kijk niet naar boven) laat scanderen, terwijl de komeet duidelijk zichtbaar in een rotvaart de aarde nadert en op hen af komt. Het beeld is kraakhelder. ‘Don’t lookup’ geeft je van het begin tot het einde een ongemakkelijk gevoel van herkenning. Het thema is ongemakkelijk realistisch en actueel. Ook corona is voor sommigen slechts een mening of aanname. Ook bij ons stoken bepaalde politici de bevolking op door verspreiding van desinformatie via de social media. En roepen ze op om ‘in verzet te komen’ tegen ‘de corona-leugen’ en zo tegenstanders te intimideren.Volgens de Duitse theoloog en verzetsman Dietrich Bonhoefferis het onmogelijk en zelfs gevaarlijk om domme mensen van hun ongelijk proberen te overtuigen: “Argumenten baten niet. Feiten die niet stroken met het eigen vooroordeel kan men eenvoudig ongeloofwaardig noemen – in zulke gevallen wordt de domme mens zelfs een kritisch denker – en feiten die niet te ontkennen zijn, kunnen opzij geschoven worden als nietszeggende uitzonderingen.”Dom zijn is volgens Bonhoeffer geen aangeboren gebrek aan intelligentie. Maar een sociologisch verschijnsel waarbij de machtsontplooiing van de een per definitie de domheid van de ander tot gevolg heeft. Tegen dit soort domheid is geen kruidgewassen. Het gaat niet om argumenten, maar om bevrijding. Het gaat om de vraag of de machthebbers meer ‘verwachten van de domheid van de mensen dan van hun innerlijke zelfstandigheid en wijsheid’. Don’t look up is een vreselijke film. En een absolute aanrader!
De Roerom jaargang 36 nr. 6 januari 2022