column april 2012

Geluk als tegengif

Veel mensen hebben vandaag het gevoel iets te missen in hun leven, iets verloren te hebben.  Ze zoeken dan naar gemakkelijke pleziertjes als vervanging voor een dieper geluk. Voor velen is dat de valkuil van het hedonisme, oppervlakkige genotzucht die geen enkel doel dient dan slechts te voldoen aan het verlangen naar quasigeluk. Dit is echter een geluk dat geen wortels heeft en vervliegt als een zucht, verwaait op de wind. Van hieruit is sinds de opkomst van de positieve psychologie rond 2000 de hype rond het thema ‘geluk’ ontstaan. Deze wetenschap spoort de factoren op die mensen gelukkig kunnen maken, om op grond daarvan ook beleid te voeren. Tevredenheid in het leven blijkt de voornaamste aanwijzing te zijn van gezondheid en welzijn, zowel individueel als maatschappelijk. Positieve emoties moeten tot een open en creatief leven leiden, tot betere ideeën, betere menselijke verhoudingen. Aan geluk moet je werken, want het is slechts voor 50% doorgegeven door je ouders en voor 10% afhankelijk van de omstandigheden; dus voor 40% afhankelijk van eigen activiteiten en doelstellingen.

Religie en spiritualiteit spelen een belangrijke rol voor geluk in het leven. Er is een positief verband tussen zoeken naar zingeving en geluk. Mensen die zich religieus noemen zijn gemiddeld gelukkiger en dat is begrijpelijk, omdat ze op een non-competitieve manier met andere mensen samenkomen, samen rituelen vieren, in hun leven ruimte geven aan rust om te bidden en te reflecteren. Dat draagt zonder meer bij tot geluk. Fundamentalisten kennen dat verband niet, omdat ze standpunten verabsoluteren en daardoor de gevangenen worden van hun eigen inzichten en ideeën.

Religie kan bovendien bijdragen tot meer veerkracht bij tegenspoed. Het leven is immers niet alle dagen feest. Lijden, verdriet en mislukking horen bij het leven, maar ook daar kun je op een positieve manier mee omgaan, wanneer je het aanvaardt als behorend bij het leven van alle dag.

Wie wil er niet een samenleving, die aangenaam en warm is, waar mensen gelukkig kunnen zijn en geluk naar elkaar uitstralen? In een stuurloze cultuur zoals we die vandaag kennen, zou geluk een nieuw thema moeten zijn, een tegengif voor depressie en cynisme, waar onze samenleving vol van is.

TB