Column juni 2012

Kerk van de toekomst

Het zal duidelijk zijn dat de kerk van de toe­komst een andere zal zijn dan die van het Rij­ke Roomse Leven, die de ouderen onder ons nog gekend en beleefd hebben. Zowel kwan­titatief als kwalitatief zal de kerk van de toe­komst geen schijntje meer zijn van wat ze eens was. In de voorbije vijf jaren heb ik dat proberen aan te tonen via allerlei thema’s, die meestal aan de actualiteit ontleend waren.

 

Ik wil beginnen met de jongeren. Zij zijn ge­neigd zich in de ogen van de ouderen conser­vatief op te stellen. Conservatief zijn betekent echter voor hen niets negatiefs, maar eerder dat zij de trouw aan de kerk hoog in het vaan­del voeren. Zij staan daarom ook veel positie­ver tegenover het gezag in de kerk. Het is ver­keerd deze houding te interpreteren in ideolo­gische termen van rechts tegenover links. Het gaat meer over de beleving van een generatie. De jongeren van vandaag groeiden immers niet op in de stoffige kerk van het verleden, die al­les controleerde. Bijgevolg rebelleren ze daar niet tegen. Ze verzetten zich veel meer tegen de ontworteling van de kerk in een seculiere wereld. Dit doet hen verlangen naar een duide­lijke identiteit en een terugkeer naar de bron­nen. Katholiek zijn is voor hen geen ideologi­sche kwestie wanneer ouderen hen vragen een kant te kiezen in de binnenkerkelijke debat­ten. Dat is voor hen volkomen onbelangrijk. Zij staan niet links of rechts in de kerk, maar voor hun gevoel er middenin. Zij willen zich­zelf zienals trouwe en gedreven kerkleden, niet als zouden ze dit opgelegd krijgen van bovenaf; het is veeleer iets waarvoor ze zelf kie­zen.

 

Je zou dit een existentiële kerkbeleving kun­nen noemen tegenover de culturele kerkbele­ving, die vele ouderen hanteren. Deze uit zich in een sterke verdediging van de traditionele katholieke identiteit met een hang naar leer­stellige orthodoxie en katholieke praktijken die zich uiten in liturgische tradities, devotioneel leven en autoriteitsbeleving. Ze streven ook naar een sterke publieke verkondiging van de katholieke leer met een nadruk op de katho­lieke missie/zending naar buiten. Ze willen de hedendaagse cultuur omvormen in het licht van het evangelie.

Bij beide belevingswijzen kun je vragen heb­ben. In ieder geval bestaan ze vandaag naast elkaar zonder elkaar te bestrijden. De strijd vindt vooral plaats binnen de culturele kerk­beleving, waar de conservatieven en liberalen een tegengesteld kerkbeeld hebben. De libe­ralen streven immers naar de verwezenlijking van de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie, waar de conservatieven die beslui­ten juist bestrijden. De uitkomst van die strijd wachten we maar af. Er staat ons nog een spannende toekomst te wachten Ik dank de lezers van mijn rubriek. Na vijf jaar wordt het tijd het stokje over te geven aan een ander. 

Ton Baeten