column januari 2009

welvaart en welzijn

Op alle mogelijke manieren wensten mensen elkaar aan het begin van het nieuwe jaar, voorspoed en welzijn. Maar toename van welzijn houdt geen gelijke tred met groei van de welvaart, het steeds grotere gebruik van antidepressiva wijst daarop.

Nederland is een van de meest welvarende landen ter wereld, zo tonen studies aan. Maar verslavingen van allerlei soort nemen onrustbarend toe: drugs-, alcohol-, gok-, computerverslaving.. Tegelijk klagen mensen in de verzorging over onderbezetting door gebrek aan financiële middelen. Hoe dit alles te rijmen met de welvaart waarin we leven?

Een eerste oorzaak ligt ongetwijfeld in de prestatiedwang. ‘Almaar meer, beter en sneller’ is een levensmotto van velen. Stress met alle fysieke en psychische aspecten vloeit er uit voort.
Een tweede oorzaak ligt zeker in de secularisering en het vervagen van normen en waarden. Materialisme en individualisme staan in scherp contrast met het geloof en de daaruit voortkomende normen. Daardoor missen veel mensen het kader om  te kunnen omgaan met levensvragen en uitdagingen.
Een derde oorzaak ligt in het -intussen vastgelopen- geloof in de maakbaarheid van het leven. De medische vooruitgang wekt de illusie dat het leven volledig beheersbaar is. Ethische limieten dreigen overschreden te worden. De strijd tegen veroudering en dood zullen we nooit winnen, de eindigheid van het leven zullen we moeten aanvaarden.

Een eerste stap bij het zoeken naar haalbare oplossingen is het onderkennen van deze oorzaken. Een samenleving die alleen maar uit is op de bevrediging van materiële behoeften zal er nooit in slagen voldoende welzijn te scheppen.
Het is de moeite waard om over de noodzakelijke omkeer na te denken. Inspanningen om de welvaart te vergroten leveren immers alleen werkelijk iets op, als ze gelijk opgaan met het toenemen van ons welzijn.

Mijn wens aan u voor een zalig nieuwjaar is op de eerste plaats dat uw welzijn in het nieuwe jaar zal toenemen.

TB.