Kerk en jonge mensen synodeblog dag 15

Velen van de aanwezige bisschoppen hebben al eerder deelgenomen aan verschillende synodes. zij maken er melding van dat er veel is veranderd en verbeterdo.a. de beperking van de spreektijd tot vier minuten; het betrekken van bredere groep mensen bij de voorbereiding, denk maar aan de wereldwijde online enquête en de Pre-synode van Jongeren jl. maart. 

Intussen gaan de besprekingen over het derde deel van het werkdocument in de taalgroepen verder. Aan het begin van de sessie was er een spontane uitwisseling over de vraag hoezeer veranderingen zichtbaar zullen zijn in het spoor  van deze synode. Europa en Duitstalige landen hebben niet meer die centrale betekenis. Ja, herhaaldelijk werd gesteld dat wij slechts een aanhangsel zijn van de universele kerk. Het  gaat hier over een “verlies aan betekenis” dat  de bisschoppen nog tot zich moeten laten doordringen en verwerken.

 

Juist bij de bespreking over het derde deel van het voorbereidend document, namen veel Afrikaanse bisschoppen zelfbewust het woord, maar ook vanuit landen als Cambodja, Korea en Indonesië. … Ze lieten zo samen het geluid horen van een kerk, die ondanks de aanwezige economische en humanitaire problemen, veel hoop en kracht laat zien.
Bovendien verklaarden de “Synode veteranen” dat nog nooit zoveel hulpbisschoppen aanwezig zijn geweest, (met een leeftijd van 45-50 jaar). Dit komt door het onderwerp van deze synode, omdat in veel bisschoppenconferenties hulpbisschoppen de portefeuille “jeugd en jongeren” kregen toebedeeld. Deze aanwezigheid heeft zijn invloed op de sfeer van deze synode. Deze ‘jonge” bisschoppen weten al dat het zo niet verder kan gaan. “

Er bestaat een generatiekloof bestaat tussen de bisschoppen. De jonge bisschoppen weten dat het zo niet verder kan gaan. De urgente problemen van de jeugd spelen al lang en zij voelen de behoefte aan actie, maar weten niet echt hoe en waar ze moeten worden aangepakt – misschien ook omdat concrete voorbeelden ontbreken. Onder de sterke indruk van het misbruikschandaal, door de voortdurende aanklacht van het vastgeroeste en op eigen macht beluste clericalisme door paus Franciscus en uit een zorg voor de jeugd, geven oudere bisschoppen toe dat er in henzelf beweging gaande is. Er is sprake van een “bekering”, een ommekeer en omvorming in het hart van de oudere bisschop. Dat is noodzakelijk omdat vandaaruit de wezenlijke vragen gesteld kunnen worden aan wat een bisschop nu al kan doen en wat hij in de toekomst kan doen.

 

Deze innerlijke bekering is begonnen, dat kan men merken, en rekening houdend met wat ik gisteren schreef, meen ik dat hier de eerste resultaten van deze synode zichtbaar worden. Indruk maakte ook dat van een hooggeplaatste kardinaal werd verteld dat hij zelf zo’n bekering  had beleefd betreffende de vragen van vrouwen, nog maar enkele weken geleden. Een delegatie van 12 ambtsdragers bracht ook een delegatie van 12 vrouwen naar een vergadering in het Vaticaan. Deze concrete ervaring van dit samenzijn heeft in de opvattingen van deze kardinaal grote veranderingen te weeg gebracht. De bisschoppen erkennen ook openlijk dat de indrukwekkende getuigenissen van jonge mensen in de aula, hen duidelijk laten voelen hoezeer ook al deze mensen de Kerk ter harte gaat, niet alleen henzelf. Dit op zijn beurt maakt het met aandacht luisteren gemakkelijker. 

Je zou kunnen zeggen, waarom zo laat? Waarom alleen nu? De onderwerpen spelen al  tientallen jaren? Ik weet niet waarom. Maar ik kan mijn persoonlijke opvatting geven: paus Franciscus geeft met zijn stijl lucht en ruimte om nu pas over sommige onderwerpen te durven praten. Er is een gesprekssfeer die tijdens in de voorgaande pontificaten misschien minder uitnodigend was. 

Een bisschop zei tijdens de pauze, nu na twee weken was hij op “werktemperatuur” voor de synode. Ik heb dat als volgt verstaan: hij was nu echt weg van dagelijkse zaken. Misschien hebben bisschoppen zoveel aan hun hoofd  dat het even duurt voor ze open  kunnen staan voor wat hier besproken wordt en voor de manier waarop dat gebeurt. Veel bisschoppen klagen over de lange tijd dat ze hier in Rome moeten zijn – vier weken in totaal. Maar ik denk dat die tijd nodig is. Als je je tijd niet neemt, zijn bekeringen en echte verandering in je hart of in de kerk niet mogelijk.
 

“Een geheim van mijn werk met jongeren is het aanbod van” vrije ruimte “. Vrije ruimte in de vorm van stilte, van tijd om te bidden, of om ‘maar’ een verhaal uit de bijbel te laten doordringen, “tijdverspilling” door een wandeling te maken of even vrij te nemen van de dagelijkse beslommeringen, dat doet wonderen. Dit soort ruimte verandert mensen en helpt naar boven te laten komen wie ze werkelijk zijn. Ik ben er diep van overtuigd dat de echte “open ruimte” de aanwezigheid van God is. Waar die ruimte gegeven wordt voor jezelf en voor de gemeenschap – is veel verandering mogelijk. 

Tijd voor een feestje is een speciale vorm van vrijheid. Gisteravond nodigde kardinaal Marx ons  en 40 andere deelnemers aan de synode uit voor een Beierse avond in het ontmoetingshuis van het aartsbisdom München. Wat aanvankelijk op de uitnodigingskaart een “Oktoberfest” leek in Rome, bleek een prachtige avond met heerlijke Beierse specialiteiten en aangename volksmuziek. En ook hier kwam het tot bijzondere gesprekken bv. mt een bisschop die me vertelde over zijn maandenlange diepe geloofscrisis, of een andere Jezuïet die aan de synode samenwerkte, vertelde vrijelijk wat hem bezighield en waarover hij zich zorgen maakte. We wisselden ook uit hoe wij als jezuïeten de synode waarnamen. Ondanks alle ernst die ook aan de orde is, mag één ding niet ontbreken: de gedeelde, vrije lach. Een geslaagde en nuttige avond dus gisteravond.

 

Clemens Blattert SJ

Velen van de aanwezige bisschoppen hebben al eerder deelgenomen aan verschillende synodes. Dat er veel is veranderd en verbeterd, werd herhaaldelijk uitgesproken: de beperking van de spreektijd tot vier minuten; het betrekken van bredere groep mensen bij de voorbereiding, denk maar aan de wereldwijde online enquête en de Pre-synode van Jongeren jl. maart.

 

Nu gaan de besprekingen over het derde deel van het werkdocument in de taalgroepen verder. Aan het begin van de sessie was er een spontane uitwisseling over de vraag hoezeer veranderingen zichtbaar zullen zijn in het spoor  van deze synode. Europa en Duitstalige landen hebben niet meer doe centrale betekenis. Ja, herhaaldelijk werd gesteld dat wij slechts een aanhangsel zijn van de universele kerk. Het  gaat hier over een “verlies aan betekenis” dat door de bisschoppen nog tot zich moeten laten doordringen en verwerken.

 

“De aanwezigheid van veel ” jonge”  bisschoppen tussen 45 en 55, verandert ook de sfeer op deze Synode. ” 

 

Juist over het derde deel van het voorbereidend document namen veel Afrikaanse bisschoppen zelfbewust het woord. Maar ook van veel Aziatische landen, zoals Cambodja, Korea en Indonesië werd gemeld … Ze lieten zp samen het geluid horen van een kerk, die ondanks veel economische en humanitaire problemen, veel hoop en kracht laat zien.
Bovendien verklaarden de “Synode veteranen” dat nog nooit zoveel hulpbisschoppen aanwezig zijn geweest. Dit komt door het onderwerp van deze synode, omdat in veel bisschoppenconferenties hulpbisschoppen de portefeuille “jeugd en jongeren”kregen toebedeeld. Dienovereenkomstig zijn veel “jonge” bisschoppen, bisschoppen tussen 45 en 55, aanwezig. Dat verandert ook de sfeer op deze Synode.

 

 

 

 

 

 

 

“De zogenaamde jonge bisschoppen weten al dat het zo niet verder kan gaan. “

 

Ik neem waar dat er een generatiekloof bestaat tussen de bisschoppen. De zogenaamde jonge bisschoppen weten al dat het zo niet verder kan gaan. De urgente problemen van de jeugd  dateren al van lang geleden en zij voelen de behoefte aan actie, maar weten niet echt hoe en waar ze moeten worden aangepakt – misschien ook omdat concrete voorbeelden ontbreken. Onder de sterke indruk van het misbruikschandaal, door de voortdurende aanklacht van het vastgeroeste en op eigen macht beluste clericalisme door paus Franciscus en uit een zorg voor de jeugd, geven oudere bisschoppen toe dat er in henzelf beweging gaande is. Er is sprake van een “bekering”, een ommekeer en omvorming in het hart van de oudere bisschop. Dat is noodzakelijk omdat vandaaruit de wezenlijke vragen gesteld kunnen worden aan wat een bisschop nu al kan doen en wat hij in de toekomst kan doen.

 

“Een delegatie van 12 ambtsdragers bracht ook een delegatie van 12 vrouwen naar een vergadering in het Vaticaan …”

 

Deze innerlijke bekering is begonnen, dat kan men merken, en rekening houdend met wat ik gisteren schreef, meen ik dat hier de eerste resultaten van deze synode zichtbaar worden. Indruk maakte ook dat van een hooggeplaatste kardinaal werd verteld dat hij zelf zo’n bekering  had beleefd betreffende de vragen van vrouwen, nog maar enkele weken geleden. Een delegatie van 12 ambtsdragers bracht ook een delegatie van 12 vrouwen naar een vergadering in het Vaticaan. Deze concrete ervaring van dit samenzijn heeft in de opvattingen van deze kardinaal grote veranderingen te weeg gebracht. De bisschoppen erkennen ook openlijk dat de indrukwekkende getuigenissen van jonge mensen in de aula, hen duidelijk laat voelen hoezeer ook al deze mensen de Kerk ter harte gaat, niet alleen henzelf. Dit op zijn beurt maakt het met aandacht luisteren gemakkelijker.

 

 

 

 

Je zou kunnen zeggen, waarom zo laat? Waarom alleen nu? De onderwerpenspelen al  tientallen jaren? Ik weet niet waarom. Maar ik kan mijn persoonlijke opvatting geven: paus Franciscus geeft met zijn stijl lucht en ruimte om nu pas over sommige onderwerpen te durven praten. Er is een gesprekssfeer die tijdens in de voorgaande pontificaten misschien minder uitnodigend was.

 

Een bisschop zei tijdens de pauze, nu na twee weken was hij op “werktemperatuur” voor de synode. Ik heb dat als volgt verstaan: hij was nu echt weg van dagelijkse zaken. Misschien hebben bisschoppen zoveel aan hun hoofd  dat het even duurt voor ze open  kunnen staan voor wat hier besproken wordt en voor de manier waarop dat gebeurt. Veel bisschoppen klagen over de lange tijd dat ze hier in Rome moeten zijn – vier weken in totaal. Maar ik denk dat die tijd nodig is. Als je je tijd niet neemt, zijn bekeringen en echte verandering in je hart of in de kerk niet mogelijk.

 

“Een geheim van mijn werk met jongeren is het aanbod van” vrije ruimte “. Vrije ruimte in de vorm van stilte, van tijd om te bidden, of om maar een verhaal uit de bijbel te laten doordringen, “tijdverspilling” door een wandeling te maken of even vrij te nemen van de dagelijkse beslommeringen, dat doet wonderen. Dit soort ruimte verandert mensen en helpt naar boven te laten komen wie ze werkelijk zijn. Ik ben er diep van overtuigd dat de echte “open ruimte” de aanwezigheid van God is. Waar die ruimte gegeven wordt voor jezelf en voor de gemeenschap – is veel verandering mogelijk.

 

Tijd voor een feestje is een speciale vorm van vrijheid. Gisteravond nodigde kardinaal Marx ons  en 40 andere deelnemers aan de synode uit voor een Beierse avond in het ontmoetingshuis van het aartsbisdom München. Wat aanvankelijk op de uitnodigingskaart een “Oktoberfest” leek in Rome, bleek een prachtige avond met heerlijke Beierse specialiteiten en aangename volksmuziek. En ook hier kwam het tot bijzondere gesprekken bv. Met een bisschop die me vertelde bijvoorbeeld over zijn maandenlange diepe geloofscrisis, of een andere Jezuïet die aan de synode samenwerkte, vertelde vrijelijk wat hem bezighield en waarover hij zich zorgen maakte. We wisselden ook uit hoe wij als jezuïeten de synode waarnamen. Ondanks alle ernst die ook aan de orde is, mag één ding niet ontbreken: de gedeelde, vrije lach. Dus gisteravond was er die mooie vrije ruimte.

 

Clemens Blattert SJ