blog Vatican News
Enige tijd geleden had ik een discussie over misbruik en verantwoordelijkheid en het ging over de vraag wanneer is dit nog goed te maken?
Het debat speelde zich af vóór de misbruikconferentie, die afgelopen zondag eindigde.
Destijds had een medewerker van het Vaticaan net zijn baan opgegeven omdat hij van misbruik werd beschuldigd.
Mijn gesprekspartner die het verhaal erachter niet kende, toonde begrip voor de man en meende dat het onjuist
was dat hij nog vervolgd werd en dat het goed was dat hij met juridische stappen dreigde om zich te verdedigen. Per slot van rekening – en dit is het cruciale punt voor nu – speelde het al tien jaar geleden… “als iemand tien jaar wacht met een aanklacht dan valt het wel mee en meent zo iemand het niet zo serieus.” zo zei mijn gesprekspartner.
Daar steekt volgens mij een spontane neiging achter om partij te kiezen voor het vermeende slachtoffer, in dit geval de man die zijn baan bij het Vaticaan verliest. Maar zeker zit er ook angst of zorg achter dat verhalen uit een grijs verleden
alsnog worden opgerakeld.. Kardinaal Oswald Gracias heeft zich ook al eens op dergelijke wijze uitgelaten en riep daarmee veel tegenspraak op.
Geschil en tegenspraak
We hadden dus een discussie die het midden hield tussen ruzie en een hevige betrokkenheid. Het ging over
dit verhaal in het bijzonder en de kwestie van tijd in misbruikverhalen in het algemeen.
Veel deelnemers aan de topconferentie vorige week verkeerden in een vergelijkbare situatie. Velen van hen kwamen hier in de overtuiging dat het thema overdreven was aangezet. Velen zagen het als een westers, vooral Amerikaans probleem. De brede aanwezigheid van westerse media sterkten hen in die opvatting.
Geen westers probleem
Maar meer dan welke theorie hebben de verhalen van degenen die zijn misbruikt de atmosfeer bepaald. Harde
verhalen waren dat, en zelfs degenen die eerder met slachtoffers en overlevenden hebben gesproken, werden er nu als groep mee geconfronteerd. De bisschoppen werden nu als groep aangesproken, niet individueel. Ze werden nu
benaderd niet als voorganger of leider in hun diocees maar als verantwoordelijke in de universele kerk. Dat is iets heel anders.
Ik heb ook veel goeds gehoord uit de taalgroepen. Ze waren cultureel heel verschillend, maar er is veel gebeurd in deze dagen. Tijdens de conferentie zijn steeds meer deelnemers ervan overtuigd geraakt dat, ondanks verschillende culturen en verschillende rechtsstelsels, een gemeenschappelijke kerkelijke lijn noodzakelijk is.
Gemeenschappelijke benadering
Die overtuiging is ook op te tekenen uit regio’s die tot nu toe te kennen gaven dat bij hen zoiets niet aan de hand was of dat het ging om een aanval op de kerk, of iets dergelijks.
De benadering van deze problematiek is veranderd.. dat blijkt uit uitspraken die nu gehoord worden als: “het zo lang zwijgen van de slachtoffers is niet hun verantwoordelijkheid, maar die van de daders”. Inzicht is gegroeid in wat misbruik eigenlijk is, namelijk vernietiging, leed en geweld.
Het heeft weinig te maken met ontsporing van seksualiteit. In de perszaal was er altijd een groep activisten vermomd als journalist die per se homoseksualiteit als oorzaak aanwezen. Niets van dit alles onder de deelnemers aan de conferentie, zij waren zich meer en meer bewust wat misbruik eigenlijk is.
Je wilt concreet zijn
Nu wil je concreet zijn. Net als de paus in het begin. Nu gaat het om in de praktijk brengen van ideeën en
zorgen op dit terrein. Het succes van de conferentie zal niet vandaag of morgen te zien zijn. Misschien kunnen we over een jaar zeggen dat er iets is veranderd. Niet alleen lokaal hier en daar, maar in de universele kerk.
Laat? Te laat?
Ja, het gebeurt laat en het gebeurt alleen maar omdat de kerk onder enorme druk staat. Dit is tragisch omdat er zoveel leed is geweest en het zo lang heeftyb geduurd voordat de wereldkerk naar de onderliggende vragen gaat. Dat maakt me nog steeds boos.
Toorn van God
En ik voel me daarin bevestigd, omdat de paus spreekt van deze woede, de “gerechtvaardigde
woede van het volk” waarin zij de “weerspiegeling van de toorn van God” zien. Het zijn grote woorden maar ze zijn ter zake.
Na de conferentie voorbij is, komt het er nu op aan dat de mooie woorden in handelen worden omgezet. Nu zal duidelijk gaan worden of de bisschoppen echt het lef hebben om de vele uitspraken over gezamenlijke verantwoordelijkheid, controle, passende procedures enz. te gaan toepassen. Of gaan ze opnieuw ruzie maken met elkaar, vertragen en toedekken, bureaucratisch opstellen en nadruk leggen op hun macht?
De kerk ligt nu onder een vergrootglas en dat is goed.
Pater Bernd Hagenkord Vatican News